nói dễ - làm khó

Chúng ta phải im lặng trước khi có thể lắng nghe.
Chúng ta phải lắng nghe trước khi có thể học hỏi.
Chúng ta phải học hỏi trước khi có thể chuẩn bị.
Chúng ta phải chuẩn bị trước khi có thể phụng sự.
Chúng ta phải phụng sự trước khi có thể dẫn đường.

We must be silent before we can listen.
We must listen before we can learn.
We must learn before we can prepare.
We must prepare before we can serve.
We must serve before we can lead.
William Arthur Ward

"Nói và làm" có gì đó thật là đơn giản, nghe thì hay, và có lẽ ta nòi đương nhiên nói được thì làm được, nhưng thực tế thì không phải như vậy, từ cái đầu đến cái lưỡi rồi đến bàn tay là một khoảng cách xa lắm, xa đến nỗi, mới dạ đó lại làm khác rồi, vì  "mười lần nói không bằng một lần làm"; bởi "nói hay không bằng cày giỏi"; bởi nói và làm gắn chặt với "chữ tín": "một lần mất tín, vạn sự mất tin" - một lần nói không đúng, nói không đi với làm; vạn lần mất lòng tin ở người nghe!

Nhưng tại sao nói lại không đi đôi với làm? Điều dễ hiểu này ai cũng biết, đó là vì "nói" bao giờ cũng dễ hơn "làm". Nói "dễ" vì "nói" do cái lưỡi phụ trách; còn "làm khó", vì "làm" thuộc về đôi tay và cơ bắp! "Nói dễ", vì "lời nói gió bay", vì "nói trước quên sau", vì "nói đâu bỏ đấy" và vì "lời nói không mất tiền mua",... Nhưng, hãy cảnh giác! Lão Tử đã từng dạy: "Lời nói có thể tin được thì nghe không hay; lời nói nghe hay thì không thể tin được!". Nhưng sợ nhất có lẽ là "người biết - không nói, người nói - không biết"!

Câu chuyện  người cha có hai người con cũng phần nào diễn tả vấn đề này.

Chúa Nhật XXVI Thường Niên Năm A

Lời Chúa: 

 Mt 21, 28-32

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các thượng tế và các kỳ lão trong dân rằng: ₂₈ Các ông nghĩ sao: Một người kia có hai con trai. Ông ta đến nói với người thứ nhất: "Này con, hôm nay con hãy đi làm vườn nho". ₂₉ Nó đáp: "Con không muốn đâu!" Nhưng sau đó, nó hối hận, nên lại đi. ₃₀ Ông đến gặp người thứ hai, và cũng bảo như vậy. Nó đáp: "Thưa ngài, con đây!" nhưng rồi lại không đi. ₃₁ Trong hai người con đó, ai đã thi hành ý muốn của người cha?" Họ trả lời: "Người thứ nhất". Ðức Giêsu nói với họ: "Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông. ₃₂ Vì ông Gioan đã đến chỉ đường công chính cho các ông, mà các ông không tin ông ấy; còn những người thu thuế và những cô gái điếm lại tin. Phần các ông, khi đã thấy vậy rồi, các ông vẫn không chịu hối hận mà tin ông ấy"

Thái độ của hai người con trai trước lời mời gọi của cha, người con thứ nhất nói : không - nhưng lại làm vì anh ta hối hận. Người con thứ nói: dạ - nhưng lại không làm.

Rồi Chúa kết luận "Tôi bảo thật các ông: những người thu thuế và những cô gái điếm vào Nước Thiên Chúa trước các ông. Vì ông Gioan đã đến chỉ đường công chính cho các ông, mà các ông không tin ông ấy; còn những người thu thuế và những cô gái điếm lại tin. Phần các ông, khi đã thấy vậy rồi, các ông vẫn không chịu hối hận mà tin ông ấy"
Trong cộng đồng Kitô hữu, có những người nói về Thiên Chúa và thánh ý của Ngài rất tuyệt vời, nhưng chính bản thân họ thì chẳng sống điều họ nói. Có những người khấn hứa với Thiên Chúa nhiều điều tốt đẹp một cách rất long trọng, nhưng trong thực tế họ chẳng thực hành những điều đã khấn hứa ấy. Cũng có những người mang danh theo Chúa, được cả Giáo Hội công nhận là những người chính thức theo Chúa, nhưng đời sống thực tế của họ lại chứng tỏ rằng họ chẳng theo Chúa chút nào. Họ đối xử với mọi người ngay cả với nhau thiếu tình thiếu nghĩa, cách hành xử của họ chứng tỏ lòng họ cũng đầy tham sân si như những người tội lỗi, nhưng lại được ngụy trang khéo léo bằng cái vỏ bên ngoài thật hào nhoáng… Vì cái vỏ hào nhoáng bên ngoài ấy, họ lầm tưởng họ đã là người thánh thiện, rất đẹp lòng Thiên Chúa. Họ tự xếp mình vào thành phần ưu tú trong cộng đồng. Một cách vô tình hay cố ý, họ tự dối mình, dối mọi người, và dối cả Thiên Chúa!

Trái lại, có những người chẳng có danh phận gì trong cộng đồng, chính họ cũng tự đánh giá mình thuộc thành phần thấp kém, vì họ hiểu biết rất ít, chẳng biết nói gì nhiều về Thiên Chúa, về thánh ý của Ngài. Tuy nhiên họ vẫn cố gắng sống những gì họ nghe biết về đạo lý, về Thiên Chúa. Cụ thể nhất là họ biết đùm bọc nhau, sống có tình có nghĩa với nhau, với mọi người, biết hy sinh và chấp nhận đau khổ vì người khác, không coi «cái tôi» của mình quá quan trọng.

Lạy Chúa, con cảm thấy thật là xấu hổ vì con cũng biết bao lần hứa với Chúa mà con không làm, không sống, không hoán cải. xin hãy tha thứ cho con, xin cho con được bắt đầu lại từ đầu, mỗi tối xin cho con nhận ra những thiếu sót trong ngày sống để con được quay trở về với Chúa.

Xin Chúa biến đổi con.